بررسی زمان شناختی دانشگاه های برتر کشور از منظر شاخص های دروندادی در پنجاه سال اخیر

در شرایط کنونی و با قرارگرفتن در عصری که از آن ب هعنوان «عصر دانش » یاد م یکنند، برای بیشتر جوامع پ یریزی پایه های توسعه بر مبنای آموزش مبتنی بر نظا مهای دانش مدار به یک الزام تبدیل شده است. این الزام موج گسترش کمّی دانشگاه ها و مرا کز آموزش عالی را در دستورکار کشورهای مختلف قرار داده است، لیکن همزمان با موضوع جهانی شدن و افزایش اهمیت «دانشگاه های تراز جهانی »، توازن میان گسترش کمّی و توسعۀ کیفی به چالشی اساسی، ب هویژه در حوزۀ آموزش عالی، در کشورهای در حال توسعه تبدیل شده است. بر این اساس، در این مطالعه ارزیابی عملکرد کمّی و کیفی دانشگاه هایی که بر اساس مصوبۀ «طرح آمایش آموزش عالی کشور » در تراز جهانی طبق هبندی شد هاند، از منظر معیارهای دروندادی و میزان سرمایه گذاری بخش دولتی صورت گرفته است. ب همنظور ارزیابی عملکرد کمّی و کیفی مجموعۀ این دانشگاه ها با بهره گیری از مطالعات اسنادی، شش معیار اصلی متشکل از دو معیار کمّی و چهار معیار کیفی انتخاب و روند تغییرات این معیارها طی بازۀ زمانی ۵۰ سالۀ ۱۳۴۵ تا ۱۳۹۴ تحلیل شده است. نتایج نشان داد که روند تغییرات در معیارهای کمّی تقریباً برای تمام دانشگاه های منتخب صعودی بوده است. در معیارهای کیفی نیز در بازه های زمانی سال های 1357 - 1345 و 1380 - 1369 روند رو به بهبود مشاهده شده است؛ لیکن در دورۀ زمانی سال های 1368 - 1357 ب هدلیل شرایط خاص ناشی از وقوع جنگ تحمیلی در کشور، تقریباً در تمام معیارها افت جدّی رخ داده است. روند گسترش کمّی ناموزون و توسعۀ کیفی نزولی نسبی در سا لهای اخیر، توجه جدی مدیران و سیاستگذاران آموزش عالی کشور را در برنامه ریزی برای شناسایی گلوگا ههای ارتقای دانشگاه ها به تراز جهانی و تقویت سازوکارهای رفع موانع موجود م یطلبد.