DEDE KORKUT KİTABINDA BİTKİLER

Göçebe bir toplum olan Türklerin hayatında bitkilerin önemli bir yeri vardır. İçinde bulunulan hayatın bir nevi yansıması olan anlatmalarda toplumlar için önemli olan varlıklara yer verilmiştir. Bu nedenle Türk kültür hayatında etkin rol oynayan bitkiler, anlatmalarda çeşitli anlamlar yüklenerek ele alınmıştır. Türklerin yaşam tarzını, inançlarını, gelenek ve göreneklerini vb. yansıtan Dede Korkut Kitabı'nda da Türk kültür hayatında önemli bir yeri olan bitkilere yer verilmesi bu nedenle kaçınılmazdır. Türkler, anlatmalarda bitkilere çeşitli anlamlar yükleyerek bir bakıma onları duygularını anlatabilmek amacıyla araç olarak kullanmışlardır. Dede Korkut Kitabı'nda da bitkiler sadece besin değeri olarak ele alınmaz; onlar, içinde bulunulan durumların veya duyguların anlatılmasında sembol özelliği gösterir. Türkler “Hayat Ağacı”ndan yola çıkarak ağaca tanrısallık yükleyip onu kült kabul etmişlerdir. Bu nedenle bugüne kadar yapılan çalışmalarda Dede Korkut Kitabı'nda ağacın kullanımı ve yüklendiği anlamlar ele alınmıştır. Oysa Dede Korkut Kitabı'nda ağacın yanı sıra birçok bitkiye de değinilmiştir ve onların çeşitli özellikleri benzetme amacıyla kullanılmıştır. Biz bu çalışmamızda Dede Korkut Kitabı'nda geçen bitkileri ve bu bitkilere yüklenen anlamları örneklerle inceleyeceğiz.