PREKARYA’NIN PANDEMİ DÖNEMİNDE YAŞADIKLARINA DAİR BİR ÖRNEK ÇALIŞMA

Proletarya'dan farklı olarak prekarya yeni kapitalizmin sunduğu yeni bir sınıf denemesidir. Beyaz yakalı da mavi yakalı da prekaryaya dâhil olabilir. Ölüm riskine rağmen pandemi sürecinde dahi çalışmak zorunda kalmak prekaryanın özelliklerinden sadece biridir. Dünya tarihinde pandemi olarak kabul edilen pek çok hastalık yaşanmıştır. İçinde bulunduğumuz çağda da salgınlardan payımıza Covid-19, korona şeklinde isimlendirilen hastalık düşmüştür. Çalışan bireylerin bazıları günümüz şartları neticesinde sokağa çıkma yasaklarının uygulandığı günlerde evlerinde çalışabilmişlerdir. Bazı meslekler dezavantajlı konumdadır. Market çalışanları söz konusu dezavantajlı grupta sayılabilir. Zira devasa ülke etkilenimleri dışında, homo economicus olan günümüz bireylerinin sosyal yaşantıları arasında en zaruri olan, hem fiziksel hem sosyal olma özelliğine sahip gıda ihtiyaçlarının karşılanması durumu, pandemi sürecinde gündelik hayatta zihni meşgul eden en önemli konu olmuştur. Bu nedenle marketler pandemi sürecinde sokağa çıkma yasağının olduğu günlerde dahi açık kalmış ve çalışanlar da Covid-19 olma yüksek riskine rağmen çalışmak zorunda kalmışlardır. Bu çalışma pandemi sürecinde evden çalışma fırsatına sahip olmayan dezavantajlı konumdaki market çalışanlarının süreçte yaşadıklarına yönelik bir çalışma derdiyle ortaya çıkmıştır. Bu anlamda bir durum analizi yapmayı hedeflemektedir. Çalışma halkın en fazla tercih ettiği literatür de “indirim marketi” (discount store) olarak isimlendirilen market türlerinden olan A101, BİM ve ŞOK indirim marketlerinde çalışanlara yönelik olarak oluşturulmuştur. Çalışma yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla Denizli kenti özelinde yapılan nitel bir çalışmadır. Çalışmanın sonucunda indirim marketi çalışanlarının prekaryaya dahil edilebilirlikleri netleştirilmiştir. Öte yandan pandemi sürecinde yaşadıkları mesleki riskler, sosyal haklarındaki belirsizlikler, iş değişikliği, pandemide sağlık konularına yönelik deneyimleri bütünleşik olarak gözler önüne serilmiştir.